Waarnemers
Als een burgemeester voor kortere tijd afwezig is, wordt hij of zij vervangen door één van de wethouders, ook wel de locoburgemeester genoemd. Het raadsvoorzitterschap wordt niet door een locoburgemeester overgenomen, maar door de vicevoorzitter van de raad. Dit is één van de raadsleden.
Als een gemeente voor langere tijd zonder burgemeester zit, wordt het burgemeestersambt meestal waargenomen door een waarnemend burgemeester, een interim-burgemeester. Dit is meestal iemand van buiten de gemeente. De benoeming van een waarnemer gebeurt bijvoorbeeld voor de duur van het benoemingsproces van een nieuwe Kroonburgemeester, bij een voorgenomen herindeling van een gemeente of bij bestuurlijke problemen in een gemeente.
Een waarnemer wordt niet door de Kroon benoemd, maar door de commissaris van de Koning. Voordat de commissaris een waarnemer benoemt, overlegt hij of zij met de gemeenteraad. Een waarnemend burgemeester heeft dezelfde taken en bevoegdheden als een Kroonbenoemde burgemeester. Hij of zij zit dus ook de gemeenteraad voor. Waarnemend burgemeesters zijn meestal ervaren oud-bestuurders die snel beschikbaar zijn en niet ingewerkt hoeven te worden.
Ook een zittend burgemeester van een andere gemeente kan tijdelijk waarnemer worden. Hij of zij is dan in twee gemeenten tegelijk burgemeester.